Sau các cuộc khảo sát và làm việc tại một số đơn vị của ngành Giao thông vận tải (GTVT) hôm nay (28/6), đoàn công tác của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân dẫn đầu đã có cuộc làm việc với lãnh đạo Bộ GTVT về kết quả hoạt động khoa học công nghệ (KHCN) của ngành giai đoạn 2005-2010 và kế hoạch 2011- 2015.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đánh giá cao nỗ lực của đội ngũ cán bộ, công nhân viên ngành GTVT cũng như đội ngũ làm công tác khoa học, đã góp phần tạo diện mạo mới về hạ tầng giao thông.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân làm việc với lãnh đạo Bộ GTVT
Các đơn vị trong ngành GTVT đã làm chủ, triển khai ứng dụng thành công nhiều công nghệ tiên tiến, đồng thời biến kết quả hợp tác, chuyển giao, tiếp nhận công nghệ tiến tiến của thế giới thành các công nghệ mang thương hiệu Việt Nam…
Bộ GTVT đã tích cực thúc đẩy ứng dụng KHCN, thể hiện rõ nhất là cụ thể hóa được bằng văn bản về định hướng nghiên cứu khoa học của ngành cũng như ban hành được các quy chế riêng phù hợp với đặc thù của ngành để triển khai các đề tài khoa học và ứng dụng thực tiễn, có tổ chức tổng kết thường kỳ giữa 3 đơn vị (doanh nghiệp, đơn vị nghiên cứu và các nhà thầu) để đúc rút các kinh nghiệm trong quá trình ứng dụng thi công các công nghệ mới.
Việt Nam làm chủ nhiều công nghệ hiện đại
Trong giai đoạn 2005-2010, Bộ GTVT đã dành 1,02% trong tổng chi phí sự nghiệp thường xuyên ngân sách của Bộ cho nghiên cứu, triển khai ứng dụng KHCN .
Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng, từ bài học ban đầu thông qua nghiên cứu chuyển giao công nghệ xây dựng cầu treo và cầu dây văng nhịp lớn như Bãi Cháy, Thụân Phước, Nhật Tân… đến nay Việt Nam đã có thể làm chủ xây dựng cầu dây văng nhịp lớn từ khâu thiết kế, thi công.
Điều này đã được thể hiện qua các công trình như cầu Rạch Miễu, đặc biệt cầu Pá Uôn với trụ cao 97,5m, địa hình tính chất kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi sử dụng vật liệu chất lượng cao và công nghệ thi công đặc biệt. Các đơn vị trong ngành đã ứng dụng hệ thống quan trắc liên tục cho các cầu treo, cầu dây văng nhịp lớn và hầm Hải Vân để kiểm sóat tình trạng làm việc giao thông qua lại 24/24h, công nghệ về ổn định, chống sụt trượt và kiên cố hóa ta luy nền đường bộ và đường sắt …
Cùng với kết quả trên, Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng cũng thừa nhận vẫn còn những tồn tại trong công tác KHCN của ngành. Đó là tỷ trọng đóng góp của các hoạt động KHCN chưa thực sự đáp ứng yêu cầu về chất lượng, giá thành sản phẩm. Các công trình nghiên cứu khoa học chưa đồng đều, mới tập trung vào các giải pháp kỹ thuật, công nghệ trong xây dựng và quy hoạch. Nguyên nhân chủ yếu do đội ngũ cán bộ KHCN trong ngành không ít nơi còn yếu, thiếu chuyên gia đầu ngành có chuyên môn sâu, cơ chế còn bất cập nên chưa huy động được lực lượng cán bộ khoa học.
Cần đổi mới cơ chế
Tại buổi làm việc, nhiều ý kiến cho rằng, để KHCN của ngành GTVT phát triển, cần có những cú hích, trong đó cần cú hích về cơ chế, chính sách.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông chia sẻ, trong lĩnh vực bảo trì bảo dưỡng đường bộ, hoạt động KHCN chưa thực sự phát triển do chưa được phân bổ ngân sách phù hợp. Trong khi đó, theo khuyến cáo của các tổ chức quốc tế về giao thông, nếu bỏ ra 1 đồng cho duy tu bảo dưỡng sẽ tiết kiệm được 4 đồng từ việc đầu tư mới.
Được biết, dự thảo Nghị định Quỹ bảo trì đường bộ đang được xây dựng và hoàn thiện. Đây sẽ là nguồn tài chính cho công tác quản lý, bảo trì hệ thống đường bộ.
Đại diện công ty tư vấn TEDI cho rằng, cần có chính sách khuyến khích hơn nữa việc thiết kế xây dựng các kết cấu đẹp, phù hợp cảnh quan. Bởi các nhà đầu tư có xu hướng chọn phương án đầu tư rẻ nhất, nhanh nhất để thu hồi vốn mà chưa thực sự quan tâm những công trình mang dấu ấn kết cấu, kiến trúc mỹ thuật cao.
Thừa nhận họat động KHCN nói chung và KHCN của ngành GTVT nói riêng hiện còn có những vướng mắc, Thứ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Quân cho biết, đối với các chính sách đãi ngộ chuyên gia, vấn đề định giá tài sản trí tuệ của các nhà khoa học để góp vốn, tới đây sẽ được Bộ khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Tài chính bàn thảo.
Thứ trưởng Nguyễn Quân cũng lưu ý ngành GTVT cần đầu tư nguồn nhân lực, đặc biệt phải có tổng công trình sư và kỹ sư trưởng để chỉ đạo toàn bộ hệ thống từ khâu thiết kế đến thi công.
Cơ bản đồng tình với các kiến nghị và định hướng phát triển KHCN của Bộ GTVT 5 năm (2011-2015), Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân cho biết, đợt khảo sát lần này của đoàn công tác Chính phủ nhằm nắm bắt các vướng mắc từ thực tiễn, từ đó, xem xét, đưa ra những giải pháp tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng KHCN vào sản xuất của ngành GTVT trong thời gian tới.
Từ Lương
(Theo website Nguyễn Thiện Nhân)
